مترجمی توانایی تبدیل متون کتبی و شفاهی از زبان مبدا به زبان مقصد است. این مهارت از اهمیت بالایی در جوامع برخوردار است و به نوعی عامل روابط اجتماعی کشورها با یکدیگر می‌باشد. کسب و کارهای مرتبط با این مهارت نیز انواع مختلفی دارند و می‌توانند در بخش‌های مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. مثلا در روابط سیاسی نمایندگان کشورها، در ترجمه‌ی کتاب‌ها و منابع مختلف، یادگیری دانش‌های بین‌المللی و… اگر شما هم به کسب و کار ترجمه علاقه دارید و می‌خواهید کسب درآمد از آن را آغاز کنید، این مقاله به شما اختصاص دارد.

ترجمه و انواع آن

ترجمه به معنای انتقال معنا و مفهوم از یک زبان به زبان دیگر است. نیاز به وجود ترجمه از زمانی آغاز شد که انسان‌ها در برخورد با مسافرانی از کشورهای دیگر، متوجه ناتوانی در فهم سخنان آن‌ها شدند. شاید در آن زمان افرادی وجود داشتند که می‌توانستند به شکل دست و پا شکسته‌ای منظور گوینده را به اطرافیان بفهمانند و پاسخ آن‌ها را نیز به زبان او برگرداند. اما این عمل حالت وظیفه و شغل نداشت و تنها از سر همدلی و انسان دوستی انجام می‌شد.

آغاز فعالیت‌های مترجمی

کسب و کار ترجمه و کسب درآمد از آن زمانی شکل گرفت که صنعت نوشتن و چاپ در میان جوامع رونق گرفت. پیش از آن نیز پادشاهان و نمایندگان کشورها برای برقراری ارتباط با کشورهای دیگر به مترجمانی نیاز داشتند که به عنوان واسطه‌ای سخنان آن‌ها را برای یکدیگر ترجمه کند و روابط را تسهیل ببخشد. این افراد شغل دائم نداشتند و تنها در مواقع ضروری از دانش آن‌ها استفاده می‌شد.

اما پس از پیشرفت صنعت نگارش و چاپ کتاب، دانش‌آموختگان مترجمی فعالیت‌های رسمی خود را در قالب مترجم آغاز کردند. آن‌ها کتاب‌های دینی، سیاسی، ادبی و درسی را به زبان مقصد برمی‌گرداندند و در قبال آن دستمزد نسبتا خوبی دریافت می‌کردند. امروزه کسب و کار ترجمه از این مرحله فراتر رفته‌ است و در موارد بسیاری کاربرد دارد که در ادامه‌ی مقاله به آن خواهیم پرداخت.

انواع ترجمه

ترجمه‌ بیش از بیست نوع مدل و قالب دارد که بنابر مقصود مترجم از آن‌ها استفاده می‌شود. مشهورترین آن‌ها عبارتند از:

• ترجمه‌ی کلمه به کلمه

این نوع ترجمه‌ که تحت اللفظی نیز نامیده‌ می‌شود به معنای تبدیل کلمه‌ به کلمه‌ی لغات از زبان مبدا است. برای این کار مترجم می‌تواند با کمک یک فرهنگ لغت تمام کلمات را ترجمه کرده و در کنار هم ردیف کند. این مدل اگرچه راحتی بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد از چند جهت مخاطب را دچار خطا می‌کند؛

← دستور زبان جملات را تغییر می‌دهد و فهم متن را دشوار می‌کند.

← معنای اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های زبان مبدا را کاملا تغییر می‌دهد. مثلا اصطلاح “دست از پا درازتر” را در زبان فارسی در نظر بگیرید. ترجمه‌ی کلمه به کلمه آن به انگلیسی معادل است با The arms longer than legs
واضح است که یک خواننده یا شنونده انگلیسی زبان هرگز متوجه معنای این جمله نخواهد شد! حتی به ذهنش هم نمی‌رسد که معنای آن معادل شکست خوردن، به هدف نرسیدن و ناراحتی است.

← علاوه بر این، گاهی مترجم به دلیل ندانستن هم‌نشینی کلمات جای فعل و فاعل و مفعول را عوض می‌کند و معنای متن را به طور کامل تغییر می‌دهد.

• ترجمه‌ مفهومی

ترجمه‌ی مفهومی برای مترجمان شفاهی و افرادی که به دنبال جمع‌آوری اطلاعات از سایت‌ها و مقالات علمی هستند مناسب‌‌تر است. در این روش مترجم مفهوم کامل متن را به زبان مقصد برمی‌گرداند و به سلیقه‌ی خود بخشی از جملات، کلمات و توصیفات اضافی را حذف می‌کند.

• ترجمه آزاد

ترجمه‌ی آزاد تا حدودی به ترجمه مفهومی شباهت دارد. در این روش، مترجم با خواندن یا شنیدن متن از آن اقتباس کرده‌ و آن را در قالب دیگری بیان می‌کند. مثلا از یک داستان کوتاه انگلیسی ترجمه آزاد می‌کند و رمان نسبتا کوتاهی با شاخ و برگ ذهنی خود خلق می‌کند. یا یک رمان طولانی را در قالب کمیک و داستان کوتاه ترجمه می‌کند.

• ترجمه‌ی کامل

ترجمه‌ی کامل مهم‌ترین و جامع‌ترین نوعِ ترجمه‌ است که دشواری بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد. در این روش مترجم باید علاوه بر معنای کامل‌ لغات، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها و حتی سنت‌های خاص فرهنگی آن را به زبان مبدا برگرداند. او باید امانت‌داری در متن را رعایت کرده‌ و تا حد امکان لحن و گفتار نویسنده را نیز در اثرش حفظ کند.

این نوع ترجمه برای برگرداندن انواع کتاب‌ها و مقالات علمی دانشگاهی استفاده می‌شود.

کسب و کار ترجمه

تا این بخش از مقاله‌ی دانشگاه کسب و کار با ترجمه و انواع آن آشنا شدید. اکنون قصد داریم به کسب و کار ترجمه و کسب‌ درآمد از آن بپردازیم.
کسب و کار ترجمه همان طور که از نامش مشخص است، فعالیت در حوزه‌ی مترجمی برای سرگرمی یا درآمد است که انواع مختلفی دارد. شما برای فعالیت در این حوزه به چند مهارت اساسی نیاز دارید تا موفق باشید و در کار خود پیشرفت کنید.

مهارت‌های مورد نیاز مترجم

کسب و کار ترجمه بیش از هرچیز به استعداد و علاقه‌ی شما بستگی دارد. چرا که باید مدت‌ها با زبانی غیر از زبان مادری خود همنشینی کنید و آن‌ را زبان دوم خود قرار دهید. پس اگر حس می‌کنید به یک کشور یا زبان خاصی مثل انگلیسی، عربی، فرانسوی و… علاقه دارید بخشی از راه را طی کرده‌اید.

پس از آن باید به یادگیری تخصصی آن زبان در دانشگاه یا موسسات مرتبط بپردازید. رمز موفقیت شما در این مسیر مداومت و تکرار است؛ زیرا لغات و اصطلاحات ممکن است پس از مدتی فراموش شوند و تمام زحمات شما را بر باد دهند!

چگونه مهارت‌هایمان را تقویت کنیم؟

یکی از مهم‌ترین روش‌های تقویت مهارت ترجمه، دیدن فیلم و سریا‌ل به آن زبان است. دیدن و شنیدن از تاثیرگذارترین روش‌های یادگیری است که شما در این روش از هر دوی آن‌ها استفاده می‌کنید. علاوه بر این با اصطلاحات و تکه کلام‌های آن زبان آشنا می‌شوید و نکاتی را می‌فهمید که تاکنون در کلاس‌ها و کتاب‌ها ذکر نشده‌اند.

خواندن کتاب به زبان اصلی، گوش دادن موسیقی و پادکست و صحبت با یک دوست آشنا به آن زبان، از دیگر روش‌های تقویت مهارت مترجمی است که بنابر سلیقه و دیدگاه خود می‌توانید آن‌ها را به کار بگیرید.

چگونه از کسب و کار ترجمه به درآمد برسیم؟

• همکاری با ناشران

بسیاری از مترجمان، ترجمه‌ی کتاب و همکاری با ناشران را پردرآمدترین فعالیت در کسب و کار ترجمه می‌دانند. شما در این شغل پس از بستن قرارداد با ناشر و دریافت پیش‌پرداخت، یک یا چند کتاب را ترجمه می‌کنید و پس از چاپ کتاب درصدی از سود آن را نیز دریافت می‌کنید. اگر کتاب ترجمه‌شده‌ی شما خوش اقبال باشد، ممکن است چندین دوره تجدید چاپ شود و یک منبع درآمد خوب برای شما باشد.

اگر به این شغل علاقه دارید لازم است با تماس با ناشران یا مراجعه حضوری به دفاتر نشر، رزومه و نمونه کار خود را به آن‌ها نشان دهید و در صورت جلب رضایت طرفین قرارداد ببندید.

• ترجمه‌ی منابع دانشگاهی

بسیاری از اساتید و دانشجویان برای تدوین مقاله و پایان‌نامه از مقاله‌ها و کتاب‌های لاتین استفاده می‌کنند. این افراد اگر مهارت چندانی در ترجمه نداشته باشند از بنگاه‌ها و موسسات مترجمی کمک می‌گیرند تا تحقیقات خود را به زبان فارسی پیش ببرند.

اگر شما مهارت ترجمه‌ی منابع و کتاب‌های دانشگاهی را دارا هستید، با درج آگهی و تبلیغات در سایت‌ها و برنامه‌های مختلف شروع کنید. ممکن است در ابتدای کار پروژه چندانی نداشته‌ باشید؛ اما پس از مدتی می‌توانید کسب و کار مستقل و خوبی از این راه برای خود فراهم کنید.

• فعالیت در آژانس‌های بین‌المللی

یکی دیگر از انواع کسب و کار ترجمه، فعالیت در مراکز و موسسات بین المللی و برقراری ارتباط با مسافران و مهمانان خارجی است. مهارت مورد نیاز شما در این کسب و کار تسلط کامل بر سخنرانی به زبان‌های دیگر است.
مراکزی چون فرودگاه‌های بین‌المللی، آموزشگاه‌های تدریس زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، هتل‌های بین‌المللی، مراکز توریستی و… به مهارت سخنوری شما نیاز دارند و می‌توانند شما را استخدام کنند.

• کسب و کار ترجمه در دنیای فیلم و سریا‌ل

برخی از سایت‌ها و برنامه‌های دانلود فیلم و سریا‌ل، برای ترجمه و پخش اختصاصی برنامه‌ها از کاربران خود حق اشتراک دریافت می‌کنند. این سایت‌ها درصدی از حق اشتراک دریافتی خود را در قبال ترجمه‌ی اختصاصی آثار به مترجمان خود پرداخت می‌کنند.

اگر شما هم از علاقه‌مندان دنیای فیلم و سریا‌ل هستید و مهارت ترجمه‌ی فارسی آن‌ها را در خود می‌بینید، این کسب و کار به شما اختصاص دارد. البته کسب و کار ترجمه زیرنویس درآمد چندانی ندارد و بیشتر به عنوان یک شغل پاره‌وقت مناسب است.

• تدریس خصوصی یا آنلاین

یکی از بهترین انواع کسب و کار ترجمه، تدریس آن به صورت خصوصی یا در مراکز آموزش زبان است. این شغل درآمد نسبتا خوبی دارد و اگر به آن علاقه‌مند باشید برایتان بسیار جذاب و آموزنده خواهد بود. شما با تدریس دانش خود در این کسب و کار باعث مرور آموخته‌های خود نیز می‌شوید. به این ترتیب در این مسیر شغلی علاوه بر کسب درآمد، مهارت و تجربه‌ی بیشتری نیز کسب خواهید کرد.

• همکاری با شرکت‌ها و موسسات

برخی از شرکت‌ها و موسسات برای اموری چون صادرات و واردات، تولید محتوا، کسب تجربه و مهارت به ترجمه نیاز دارند. به این ترتیب می‌توانند به دنیای وسیعی از اطلاعات و ارتباطات بین‌المللی متصل شوند و فعالیت‌های خود را توسعه ببخشند.

بنابراین کسب و کار ترجمه تنها برای ترجمه‌ی کتاب، فیلم و مقاله کاربرد ندارد. مهم‌ترین دستاورد آن حفظ ارتباطات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی میان کشورهای مختلف است.

سخن پایانی

ترجمه یکی از مهارت‌های مهم در جوامع بشری است. این مهارت موجب برقراری و حفظ روابط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری کشورها می‌شود و انتقال اطلاعات و داده‌ها را فراهم می‌کند. به همین دلیل کسب و کار ترجمه از اهمیت بالایی در کشورها برخوردار است.